معاونت آموزشی

کسانی که عمر خود را صرف تحصیل علم از طریق مجادلات کلامیه و استدلالات فکریّه نموده اند و از تزکیه نفس از صفات ذمیمه غافل مانده اند، بلکه دلهای ایشان متعلق به قاذورات دنیای دنیّه و نفوس ایشان متفاد قوه غضبیّه و شهویّه است، از حقیقت علم بی خبر و سعی ایشان بی ثمر است و آنچه تحصیل کرده اند و علم پندارند، برخلاق واقع است. زیرا دلی را که نور علم واقعی در ان واقع شد، محو مشاهده جمال جمیل می شود و التفات به غیر او نمی کند!

و غایت همت اکثر این اشخاص غافل، تحصیل زخارف دنیا و حصول منصب و جاه و شهوت در بلاد و تسخیر قلوب عباد است. و نه همین است که صفات خبیثه و اخلاق رذیله، مانع از طلوع انوار علوم حقیقیه از مطلع فیوضات الهیه باشد و بس، بلکه بدون تزکیه نفس و تصفیه قلب، عبادات ظاهریه را اثری و طاعات بدنیه را ثمری نیست و چه فایده مترتب میشود بر آراستن ظاهر و کاستن باطن!

قال الله سبحانه: نماز، باز می دارد نمازگزاران را از اعمال زشت و منکر

اگر نماز با خباثت باطن واخلاق سیّئه مقبول خداوند بی نیاز بودی، پس چرا می بینی اکثر مردم را که هر روز نماز پنجگانه به جا می آورند و هر ساعت چندین منکر و معصیت از ایشان صادر میشود؟ پس اگر آنچه می کنیم نماز باشد، چرا بجز تنزّل و هبوط از خود نمی یابیم؟

گر نه موش دزد در انبان ماست      گندم اعمال چل ساله کجاست؟

اول ای جان دفع شرّ موش کن      بعد از آن در جمع گندم جوش کن

و مثال کسانی که مواظبت بر عبادات جسمیّه می کنند و صفای دل و پاکی آن را ظلمت نفس و ناپاکی آن را فراموش کرده اند و التفاتی به آن نمی کنند مانند قبور مردگان است که ظاهر آن زینت نمایند و در باطن آن مردار گندیده پنهان است یا مثل خانه ای است ظلمانی و تاریک که چراغی بر بام آن نهند.

 معراج السعاده

ملااحمد نراقی

    1245-1185 هجری قمری